Bún sông Cu Đê là một trong những đặc sản chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn mỗi năm, khoảng từ tháng 2 đến tháng 3 âm lịch. Loại thực phẩm đặc biệt này gắn liền với đời sống sông nước và thói quen đánh bắt lâu đời của cư dân ở hạ lưu sông Cu Đê, thuộc phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng. Hãy cùng Foodtecher tìm hiểu đặc sản này ở bài viết bên dưới nhé!
Nguồn gốc của cái tên “bún sông”
Sông Cu Đê, còn có tên gọi khác là sông Trường Định, bắt nguồn từ xã Hòa Bắc (huyện Hòa Vang) và chảy ra biển tại cửa Nam Ô. Sở dĩ có cái tên “bún sông” vì người dân nơi đây đã ví hình dáng của trứng một loài sinh vật thân mềm sống dưới lòng sông giống như những cuộn bún nhỏ màu xanh nhạt.
Khi bước vào mùa sinh sản, loài này đẻ trứng thành từng dây dài, cuộn lại như nắm bún vừa bằng một bàn tay. Con “bún mẹ” có thân mềm mại, nhiều đốm xanh, với dải chân màu cam vàng bao quanh thân. Đặc biệt, khi gặp nguy hiểm, chúng sẽ tiết ra dịch màu tím đen để tự vệ.
Mùa bún sông ngắn ngủi, kéo dài chỉ khoảng hai tháng, nên ngay từ khi những mẻ đầu tiên xuất hiện, người dân địa phương đã tất bật ra sông lặn mò. Công việc này tuy vất vả, cần sức bền, nhưng đã trở thành một phần quen thuộc trong đời sống người dân Nam Ô mỗi độ xuân về.
Thu hoạch và bảo quản bún sông
Ngay khi được vớt lên, bún sông phải được xử lý nhanh chóng. Người dân thường dùng nước biển rửa sạch lớp bùn cát, sau đó dùng nước ngọt làm sạch lần nữa rồi ngâm vào nước muối loãng để giữ độ giòn ngọt tự nhiên.
Nếu để lâu mà không bảo quản đúng cách, trứng bún sẽ chuyển màu vàng và không còn giữ được hương vị tươi mới đặc trưng. Vì vậy, khâu sơ chế ngay sau khai thác rất được chú trọng.
Bún sông tươi có mùi tanh nhẹ. Để chế biến, người ta thường rửa thật kỹ với nước sạch khoảng 5 – 6 lần, rồi chần nhanh qua nước sôi, để ráo trước khi đem chế biến thành các món ăn.
Những món ăn gắn liền với bún sông
Bún sông không chỉ quý vì hiếm, mà còn vì sự đa dạng trong cách chế biến. Trong đó, gỏi bún sông là món ăn được yêu thích nhất. Bún sông đã chần sơ được trộn cùng rau thơm, tôm luộc, thịt heo, đậu phộng rang giã dập, tạo nên món ăn giòn mát, đậm vị biển.
Ngoài gỏi, bún sông còn được dùng nấu với cá ngừ, làm nhân cho bánh canh hoặc đơn giản là ăn kèm rau sống chấm nước mắm nguyên chất. Dù chế biến kiểu nào, sợi bún sông vẫn giữ được độ giòn sần sật và vị ngọt dịu rất riêng.
Ngày nay, ngoài việc bán tại chợ Nam Ô, bún sông còn được rao bán trên các chợ online. Tuy nhiên, vì thời gian khai thác ngắn và sản lượng có hạn, nên bún sông luôn nằm trong danh sách những món ăn “có tiền chưa chắc mua được” nếu không đúng mùa.
Một hương vị đậm đà của vùng đất Nam Ô
Trong bức tranh ẩm thực đầy màu sắc của Đà Nẵng, bún sông Cu Đê vẫn giữ cho mình một góc nhỏ rất riêng. Không cầu kỳ trong chế biến, không hào nhoáng về hình thức, món ăn này mang đậm dấu ấn của cuộc sống gắn liền với sông nước. Nếu có dịp ghé Nam Ô vào mùa xuân, hãy dành thời gian tìm mua bún sông tươi, để cảm nhận trọn vẹn vị ngọt lành, giòn mát mà thiên nhiên và con người nơi đây đã vun đắp qua bao đời.
Vy Đặng